22 Lutego - Międzynarodowy Dzień Ofiar Przestępstw
Dzień 22 lutego nie jest okazją do świętowania. To dzień, kiedy w sposób szczególny powinniśmy zwracać uwagę na osoby poszkodowane w wyniku przestępstw, których setki tysięcy jest wśród nas. Każdy może stać się potencjalną ofiarą przestępstwa. Policjanci co roku włączają się do ogólnopolskiej akcji pod patronatem Ministra Sprawiedliwości - „Tydzień Pomocy Osobom Pokrzywdzonym Przestępstwem”, której celem jest uświadomienie ofiarom przestępstw o przysługujących im prawach.
W ostatnich latach w Polsce, coraz więcej uwagi poświęca się problematyce dotyczącej praw ofiar przestępstw. W 1999 roku, organizacje pozarządowe wraz z Ministerstwem Sprawiedliwości przygotowały Kartę Praw Ofiary. Karta ta jest pewnego rodzaju zestawieniem obowiązujących praw przysługujących ofiarom przestępstw wraz z instrukcją, czego konkretnie i od kogo ofiara przestępstwa może się domagać.
Karta ma stanowić pomoc dla każdego pokrzywdzonego w sytuacji, gdy jego prawa nie są respektowane oraz przypominać policjantom, prokuratorom i sędziom, że dążąc do zebrania materiału dowodowego oraz ustalenia i osądzenia faktycznych sprawców przestępstw, nie mogą zapominać o szczególnej sytuacji pokrzywdzonego.
Zgodnie z kartą, ofiara przestępstwa ma prawo do: pomocy, godności, szacunku i współczucia, wolności od powtórnego zranienia (czyli wtórnej wiktymizacji), dostępu do wymiaru sprawiedliwości, mediacji i pojednania ze sprawcą, do zadośćuczynienia jej krzywdom.
Funkcjonariusze z Komendy Powiatowej Policji w Słubicach wzorem lat minionych włączyli się do ogólnopolskiej akcji pod patronatem Ministra Sprawiedliwości - „Tydzień Pomocy Osobom Pokrzywdzonym Przestępstwem”. Obchody Tygodnia mają zwrócić uwagę na potrzeby ofiar przestępstw oraz przynieść potrzebującym skuteczną pomoc. W piątek (22 lutego) policjanci przygotowali punkt konsultacyjny w jednym z słubickich centrów handlowych. Mundurowi udzielali porad i informowali zainteresowane osoby, gdzie i w jaki sposób powinny szukać pomocy, jeśli są ofiarami przemocy w rodzinie lub innych przestępstw.
Każda osoba fizyczna, której dobro chronione prawem (m.in. życie, zdrowie, godność, wolność, mienie) zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone przez przestępstwo, jest uznawana wg prawa za ofiarę i może żądać respektowania swych praw.
OFIARA PRZESTĘPSTWA MA PRAWO DO:
1. TRAKTOWANIA JEJ Z GODNOŚCIĄ, SZACUNKIEM I WSPÓŁCZUCIEM.
Do szczególnego przestrzegania tego prawa zobowiązani są przedstawiciele wymiaru sprawiedliwości, służby zdrowia i służb socjalnych.
2. BEZPIECZEŃSTWA I OCHRONY ORAZ POSZANOWANIA JEJ ŻYCIA RODZINNEGO I PRYWATNEGO.
Ofiary nie wolno ponownie dręczyć – należy dołożyć wszelkich starań, by uniknęła ona dodatkowych niekorzystnych przeżyć materialnych, psychicznych, społecznych i moralnych. Oznacza to zakaz wkraczania w prywatność ofiary i jej rodziny ze strony wszystkich, którzy stykają się z nią w związku z popełnionym przestępstwem.
3. ŻĄDANIA UTAJNIENIA SWOICH DANYCH OSOBOWYCH.
Jeżeli ofiara występująca jako świadek przestępstwa lub osoba dla niej najbliższa ma uzasadnione obawy, że ze strony sprawcy za złożenie obciążających go zeznań zagraża mu lub jego najbliższym niebezpieczeństwo może wnieść do prokuratury lub sądu wniosek o utajnienie danych osobowych. Jeśli prokuratura lub sąd zezwoli na utajnienie danych osobowych świadka, wówczas ani oskarżony, ani jego adwokat nie dowiedzą się, kto złożył zeznanie.
4. ZASTRZEŻENIA DANYCH DOTYCZĄCYCH JEJ MIEJSCA ZAMIESZKANIA DO WYŁĄCZNEJ WIADOMOŚCI PROKURATORA LUB SĄDU.
Jeżeli zachodzi uzasadniona obawa użycia przemocy lub groźby bezprawnej wobec świadka lub osoby najbliższej w związku z jego czynnościami może on zastrzec dane dotyczące miejsca zamieszkania.
5. ZACHOWANIA ANONIMOWOŚCI W SPRAWOZDANIACH PRASOWYCH, TELEWIZYJNYCH, W INTERNECIE I W INNYCH MEDIACH, DOTYCZĄCYCH JEJ SPRAWY.
Dane personalne ofiary i jej wizerunek można upublicznić tylko za jej zgodą.
6. UZYSKANIA FACHOWEJ POMOCY PSYCHOLOGICZNEJ, MEDYCZNEJ, MATERIALNEJ I PRAWNEJ.
Prawo to przysługuje ofierze od momentu zgłoszenia naruszenia lub groźby naruszenia dobra chronionego prawem.
7. DZIAŁANIA JAKO STRONA W CHARAKTERZE OSKARŻYCIELA POSIŁKOWEGO.
Ofiara w sprawach o przestępstwa ścigane z oskarżenia publicznego może działać jako strona w charakterze oskarżyciela posiłkowego. Oświadczenie takie może złożyć od momentu wniesienia aktu oskarżenia aż do odczytania go w sądzie.
8. BRANIA UDZIAŁU W CZYNNOŚCIACH ŚLEDZTWA LUB DOCHODZENIA TOCZĄCEGO SIĘ W JEJ SPRAWIE.
Ofiara ma prawo uczestniczyć w przesłuchaniu biegłego oraz zapoznać się z jego opinią. Może złożyć zażalenie na niemal wszystkie zapadłe postanowienia i zarządzenia, jak również może się żalić na decyzje, które naruszają jej uprawnienia.
9. SKŁADANIA WNIOSKÓW O DOKONANIE CZYNNOŚCI W TOKU POSTĘPOWANIA PRZYGOTOWAWCZEGO, a więc zanim sprawa trafi do sądu.
10. WGLĄDU DO AKT SPRAWY I SPORZĄDZANIA ODPISÓW DOKUMENTÓW WYSTĘPUJĄCYCH W SPRAWIE.
Na odmowę udostępnienia akt w postępowaniu przygotowawczym przysługuje zażalenie.
11. MEDIACJI I POJEDNANIA ZE SPRAWCĄ.
Ofiara może wystąpić z taką inicjatywą do prokuratora lub do sądu.
12. RESTYTUCJI ( WYRÓWNANIA) PONIESIONYCH PRZEZ NIĄ SZKÓD.
Restytucja powinna obejmować m.in.: zwrot własności, zapłatę za doznaną krzywdę lub poniesioną stratę.
